KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN HAYATI Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve seksen dokuzuncu İslam halifesidir. Batı'da Muhteşem Süleyman olarak da bilinen I. Süleyman, Doğu'da ise halkına gösterdiği adaletli yönetiminden dolayı "Kanuni" sıfatını alarak Kanuni Sultan Süleyman olarak anılmıştır. 1520'de tahta çıkan Kanuni Sultan Süleyman, 46 yıl boyunca padişahlık yapmış ve 1566 yılında Zigetvar'da hayata gözlerini yummuştur. Aynı zamanda 13 kez de sefere çıkan ve padişahlığının on yılından fazlasını seferlerde geçiren Kanuni, Osmanlı İmparatorluğu'nda en uzun süre görev yapan padişah olmanın yanı sıra en uzun süre seferde kalan padişah da olmuştur. SULTAN SÜLEYMAN'IN İLK YILLARI Kanuni Sultan Süleyman, 6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon'da dünyaya geldi. Babası I. Selim, Süleyman doğduğunda Trabzon valisi olarak görev yapmaktaydı. Henüz yedi yaşındayken bilim, tarih, edebiyat, coğrafya, din ve askeri konularda eğitim almak için İstanbul'a, Topkapı Sarayı'ndaki Enderun'a gönderildi. 1508'den 1512'ye kadar babası I. Selim tahta geçene kadar sancakbeyliği görevlerinde bulundu. Bu süreç zarfında Şebinkarahisar, Bolu ve Kefe'de sancakbeyliği yaptı. Babasının tahta çıkışının ardından önce İstanbul'da, ardından Edirne'de ikamet etti. 1513 yılında babası tarafından Saruhan sancakbeyliğine atandı. Burada, sonradan iyi dostu ve baş danışmanlarından biri olacak olan Pargalı İbrahim Paşa ile yakın arkadaşlık kurdu. Yedi yıl süren Manisa sancakbeyliğinin ardından Eylül 1520'de babası Selim'in vefatı üzerine yeniden İstanbul'a geldi ve kısa bir süre sonra onuncu Osmanlı padişahı olarak tahta çıktı. PADİŞAHLIK DÖNEMİ: SEFERLER, FETİHLER VE İSYANLAR Sultan Süleyman'ın tahta geçmesinin üzerinden çok geçmeden Şam Beylerbeyi olan Canberdi Gazali, durumu fırsat bilerek Süleyman'ın padişahlığını tanımadı ve Şam'da kendi hükümdarlığını ilan ederek isyan başlattı. Merkezden gönderilen kuvvetler ve Şam'daki kuvvetlerin etkinlikleri sonucu isyan kısa sürede bastırıldı ve Gazali öldürüldü. Süleyman, ilk seferini 1521'de Macaristan topraklarında bulunan Belgrad üzerine yaptı. Çevresindeki küçük şehirlerin alınmasının ardından Belgrad kuşatıldı ve 29 Ağustos'ta ele geçirildi. Belgrad, daha sonra Avrupa üzerine gerçekleştirilecek seferler ve fetihler için önemli bir merkez oldu. Bir yıl sonra Süleyman, Rodos'a karadan sefer düzenledi. Osmanlı Donanması'nın da destek verdiği kuşatma altı aya yakın sürdü. 20 Aralık 1522'de şövalyelerin başı teslim koşullarını kabul etti ve Rodos hakimiyet altına alındı. Adada Hristiyan kimliğiyle bulunan Cem Sultan'ın oğulları boğdurulurken, eşi ve kızları İstanbul'a gönderildi. Ocak 1523'te İstanbul'a dönen Süleyman, Piri Mehmed Paşa'yı emekliye ayırıp İbrahim Ağa'yı sadrazam olarak atadı. Sadrazamlığın kendisine verilmesini bekleyen Ahmed Paşa ise 1524'te valisi olduğu Mısır'da isyan çıkardı. Ahmed Paşa'nın öldürülmesiyle isyan bastırıldı. Bu isyanın ardından Mart 1525'te Yeniçeriler İstanbul'da ayaklanma başlattılar. Kısa sürede bastırılan ayaklanmalar sonrasında Yeniçeri ağası ve kahyaları idam edildi. Sultan Süleyman, 1526'da ordusuyla birlikte Macaristan'a hareket etti. İbrahim Paşa komutasındaki kuvvetler ve Bosna beylerinin destekleriyle Macaristan bölgesindeki birçok kale ve şehir ele geçirildi. 29 Ağustos 1526'da Macar ordusuyla Mohaç düzlüğünde karşılaşan Osmanlı ordusu savaşı kazandı ve Doğu Avrupa'daki Macaristan Krallığı hakimiyetine son verdi. Osmanlı ordusu yürüyüşüne devam ederek Mohaç'tan 20 gün sonra Budin'e girdi. Şehri ele geçiren Sultan Süleyman, dönüşte Segedin ve bazı küçük şehirleri de Osmanlı topraklarına kattı. Yaklaşık yedi ay süren sefer, Macaristan'ın vergi yoluyla Osmanlı'ya bağlanması ve Fransız-Osmanlı ittifakıyla son buldu. Çok geçmeden Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın kardeşi Avusturya Arşidükü Ferdinand kendini Macaristan Kralı ilan etti. Kısa süre sonra Ferdinand, Budin'i de ele geçirdi ve kendisinin Macaristan Kralı olarak tanınmasını istedi. Sultan Süleyman bunu reddederek 1529'da yeni bir sefer başlattı. Kısa süre sonra Budin teslim olurken Osmanlı orduları Estergon'u da almayı başardı ve 1529 Eylül'ünde ordu Viyana kapılarına dayandıysa da hava şartlarının elverişsizliği, önceden bir hazırlık olmayışı ve mühimmat yetersizliği nedeniyle kuşatma kaldırılmak zorunda kalındı ve ordu yeniden İstanbul'a döndü. Başarısız geçen Viyana seferinin ardından Ferdinand, Macaristan Krallığı'nı almak için yeniden harekete geçti. Estergon başta olmak üzere birkaç şehri yeniden eline geçiren Ferdinand, Budin şehrine düzenlediği saldırıdan ise sonuç alamadı. 17 Ekim 1530'da, Avusturya elçileri görüşme talebiyle İstanbul'a geldi fakat Kanuni Sultan Süleyman'la bir anlaşma sağlayamadılar. Bunun üzerine Sultan Süleyman Avusturya'ya sefer düzenleme kararı aldı. Osmanlı eyaletlerinin beylerbeyleri kaleleri teker teker almaya başlarken, Osmanlı ordusunun akıncı birlikleri de Almanya'nın içlerine kadar ilerlemeyi başardı. Ordu 1532'de Slovenya'ya girdi. 1532'de Kanuni Sultan Süleyman'ın Almanya Seferi son buldu ve birkaç ay sonra Avusturya Arşüdüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında İstanbul Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla Ferdinand'ın Macaristan üzerindeki hak iddiası son bulurken Szapolyai'nin Macaristan hükümdarlığı kabul edilerek vergiye bağlandı. İran'da hükümdarlığını sürdüren Safevi Devleti'nin şahı Tahmasp, Süleyman yanlısı Bağdat valisini öldürerek yerine kendi yanlısı olan bir vali atadı. Hemen ardından Osmanlı'ya bağlı olan Bitlis valisi Şah'a bağlılığını ilan etti. Yaşanan bu olaylar üzerine İbrahim Paşa İran üzerine sefer düzenlemek amacıyla Halep'e hareket etti. Cezayir hükümdarı, Barbaros adıyla da bilinen Hızır Reis ise donanmasıyla birlikte İstanbul'a geldi. Kanuni Sultan Süleyman Hızır Reis'e Hayreddin unvanını verdi ve onu Cezayir Beylerbeyi olarak atadı. Barbaros daha sonra İbrahim Paşa ile görüşmek üzere Halep'e döndü. 1534 yılında 'Kaptan-ı Derya' olup aynı yılın mayıs ayında Güney İtalya sahillerine ve Tunus'a ilk seferlerini düzenledi. Tunus, 1534 yılının ağustos ayında Osmanlı topraklarına katıldıysa da V. Karl çeşitli devletlerin de katıldığı büyük bir donanmayla saldırı düzenleyerek Tunus'u geri aldı. Aynı zamanlarda İbrahim Paşa Bitlis'i geri alırken Tebriz şehrini de Osmanlı topraklarına kattı. Kanuni Sultan Süleyman ise Irakeyn Seferi olarak da adlandırılan altıncı seferini düzenleyerek Bağdat'ı fethetti. 1535 yılında Gucerat Sultanı Bahadur Şah'ın Portekiz İmparatorluğu'na karşı yardım istemesi üzerine Sultan Süleyman Hint Okyanus'u üzerine bir donanma gönderme kararı aldı. 1538'de Süveyş'ten yola çıkan donanma Portekizlilere ait olan Aden Körfezi'ni aldı fakat Bahadur Şah 1537'de ölmüştü ve yerine gelen yeğeni III. Mahmud Şah Portekiz yanlısı olduğu için 1538'de yapılan kuşatmada Portekiz'in yanında yer aldı. Gemilerin okyanus şartlarına uygun olmaması ve yetersiz mühimmat nedeniyle kuşatma başarısızlıkla sonuçlanınca donanma Aden'e geri döndü. Bir müddet sonra ise Yemen Osmanlı topraklarına katıldı. Fransa elçisinin girişimleri sonucu 1536 yılında Fransa'yla kapitülasyon antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla Fransız tüccarlarına ticari ve hukuki olarak birtakım ayrıcalıklar tanındı. Aynı yılın mart ayında Topkapı Sarayı'na çağırılan Sadrazam İbrahim Paşa, burada boğularak öldürüldü ve boş kalan sadrazamlık makamına Ayas Mehmed Paşa getirildi. Barbaros Hayreddin Paşa'nın donanması Akdeniz'deki başka ülkelere ait limanları vururken, Sultan Süleyman 1537'de Adriyatik Seferi'ne çıktı. Fransız-Osmanlı ittifakı, İtalya'ya kuzeyden ve güneyden saldırılar gerçekleştirdi. Osmanlı ordusu Otranto'ya konuşlanırken Fransa, İtalya'ya saldırmaktan vazgeçerek ordusunu Hollanda'ya kaydırdı. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki ordu bazı Venedik adalarını ele geçirirken, birkaç ada da vergiye bağlandı. Boğdan Voyvodası'nın vergi vermeyi reddetmesi üzerine Kanuni Sultan Süleyman sekizinci seferine çıktı. Başkent Yaş başta olmak üzere Boğdan'ın büyük kısmı Osmanlı topraklarına katıldı. Eski Voyvoda Erdel'e sürüldü, Boğdan'ın başına III. Stefan getirildi. 1538'de Barbaros Hayreddin Paşa, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti ve Malta Şövalyeleri'nden oluşan Kutsal İttifak'ı Preveze Deniz Muharebesi'nde yenerek büyük bir zafer kazandı. 1540'ta yapılan antlaşmayla Mora ve Dalmaçya kıyılarındaki adalar ve kaleler Osmanlı İmparatorluğu'na bırakıldı. Venedik vergiye bağlandı. Ayas Mehmed Paşa'nın ölümüyle boşalan sadrazamlığa Lütfi Paşa getirildi. Janos Szapolyai'nin 1540'taki ölümünün ardından eşi, oğlunun Macaristan'ın başına geçmesi için Sultan Süleyman'dan izin istedi. Bu durumu öğrenen Ferdinand, 1541 yılında Budin'i yeniden kuşattı. Bunun üzerine Kanuni Sultan Süleyman yeniden sefere çıktı ve Budin'de Ferdinand'ın güçlerini yenilgiye uğrattı. Budin'in kurtarılmasının ardından Macaristan toprakları doğrudan Osmanlı'nın himayesine katıldı. Kardeşi Ferdinand'dan durumu öğrenen V. Karl Osmanlı İmparatorluğu'nun elindeki Cezayir üzerine bir sefer düzenledi. Barbaros Hayreddin Paşa'nın yokluğunda Cezayir'i savunan Hasan Ağa, Kutsal İttifak karşısında kazanmayı başardı. 1542'de Ferdinand'ın Budin'i yeniden kuşatması üzerine Kanuni Sultan Süleyman bir kez daha sefer hazırlıklarına başladı. 1543'te Macaristan üzerine başlayan sefer, Estergon'un Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesiyle devam etti. Kısa sürede civar birkaç şehir daha alındı ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında İstanbul Antlaşması imzalandı. Ferdinand ve V. Karl Macaristan'ın Osmanlı toprağı olduğunu kabul etti. 1542-1546 yılları arasında süren İtalya Savaşı sırasında Kanuni Sultan Süleyman, yanına Fransa Kralı I. François'i alarak V. Karl ve dönemin İngiltere Kralı VIII. Henry'e karşı bir ittifak oluşturdu. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1543'te yola çıktı ve Marsilya'ya ulaştı. 1543'te Osmanlı-Fransa ittifakından oluşan donanma Nice şehrini kuşattı. Kaledeki direniş sebebiyle kuşatma bir ay sürdü. François, ileride düzenlenecek saldırıları da hesaba katarak daha kolay yardım alabilmek için Osmanlı donanmasının kışı Toulon'da geçirmesini sağladı. 1544 yılında donanma İstanbul'a geri döndü. 1546'da Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa'nın vefatı üzerine kaptan-ı deryalığa Sokollu Mehmed Paşa getirildi. 1547'de Elkas Mirza, Safevi şahı olan kardeşi I. Tahmasb'a karşı isyan başlattıktan sonra İstanbul'a geldi. 1544-1546 arasını Edirne'de geçiren Sultan Süleyman, İstanbul'a döndükten sonra Elkas Mirza'yı Doğu'ya gönderip İran üzerine sefere çıktı. Süleyman yönetimindeki ordu kısa sürede Van'ı ele geçirdi. Tebriz de Süleyman komutasındaki kuvvetler tarafından on üç yıl sonra tekrar Osmanlı topraklarına katıldı. Ordu 1549'da Diyarbakır'a geldi ve Sultan Süleyman ikinci veziri Kara Ahmed Paşa'yı Gürc |
.jpg "Kanuni Sultan Süleyman Hayatı ve Dönemi")
Akçalı
20 Temmuz 2024 CumartesiKanuni Sultan Süleyman'ın hayatı hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorum. Özellikle, onun padişahlık döneminde gerçekleştirdiği seferler ve fetihler hakkında daha detaylı bilgi var mı? Ayırca, Kanuni'nin İran üzerine düzenlediği seferlerin sonuçları neler oldu? Bu seferler sırasında hangi şehirleri Osmanlı topraklarına kattı?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiMerhaba Akçalı,
Kanuni Sultan Süleyman'ın padişahlık dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden biri olarak kabul edilir. Kanuni'nin seferleri ve fetihleri sadece Avrupa'da değil, aynı zamanda Asya ve Afrika'da da büyük etkiler yaratmıştır.
Kanuni Sultan Süleyman, 1520-1566 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun başında bulunmuştur. Bu süre zarfında pek çok askeri sefer düzenlemiş ve önemli fetihler gerçekleştirmiştir. Özellikle Belgrad'ın fethi (1521), Rodos'un alınması (1522), Mohaç Meydan Muharebesi (1526) ve Viyana Kuşatması (1529) bu dönemin önemli olayları arasındadır.
İran üzerine düzenlediği seferler ise Osmanlı-Safevi rekabetinin bir parçası olarak büyük önem taşır. Kanuni, Safevi Devleti'ne karşı üç büyük sefer düzenlemiştir: 1533-1535 yıllarındaki Irakeyn Seferi, 1548-1549 yıllarındaki ikinci İran Seferi ve 1553-1555 yıllarındaki üçüncü İran Seferi. Bu seferlerin sonucunda Bağdat, Tebriz ve Van gibi önemli şehirler Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ayrıca, 1555 yılında imzalanan Amasya Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu sınırları güvence altına alınmıştır.
Bu bilgiler umarım aradığınız detayları sunar. Kanuni Sultan Süleyman'ın seferleri ve fetihleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Osmanlı tarihine dair akademik kaynaklara başvurabilirsiniz.